Bevallen zonder persen, kan dat? En hoe gaat dat dan? Anna Myrte Korteweg over de theorie en de praktijk

Artikel op Kiind.nl

NAAR BENEDEN ADEMEN

Na het schrijven van Vrije Geboorte volgde ik diverse opleidingen tot zwangerschapsbegeleider. Toen ik vervolgens zwanger werd van mijn vierde kind, kon ik alle kennis die ik had opgedaan in de praktijk gaan toepassen. Ik was vooral heel nieuwsgierig naar het ‘naar beneden ademen van de baby’, zoals ik daarover leerde in de HypnoBirthing opleiding. De HypnoBirthing zwangerschapscursus is gericht op diepe ontspanning en het vertrouwen op het natuurlijke geboorteproces. Je lichaam doet tijdens de bevalling vanzelf haar werk, en je moet vooral leren om dit proces niet in de weg te zitten. Zelfs persen is niet nodig. Door een speciale ‘geboorteademhaling’ kun je in de laatste fase van de bevalling je baby met je adem naar beneden en naar buiten sturen.

Tijdens eerdere bevallingen had ik wel geperst. Niet omdat het van iemand moest, maar omdat ik niet anders kon. De drang was sterker dan ikzelf: de baby moest eruit en mijn lichaam nam het over. Zou het dit keer anders kunnen gaan?

TOCH PERSEN?

Het begin van de bevalling was heel relaxt, te relaxt zelfs. Urenlang, ja zelfs dagenlang, kwam en ging wee na wee. Ik had me erop toegelegd om ontspannen te bevallen en dommelde regelmatig in slaap tussen weeën door. Als ik hurkte kon ik met mijn hand al het hoofdje voelen daarbinnen, maar toch kwam de baby maar niet. Er was daadkracht nodig.

Uiteindelijk ben ik op handen en voeten op mijn bed gaan zitten en gaan persen. Terwijl door geboortedeskundigen wordt aangeraden om ontspannen te blijven en om zeker niet je kaken op elkaar te klemmen, gebruikte ik veel kracht. Ik perste zelfs met mijn gezicht mee. Na twee dagen weeën werd toen in een kwartier tijd mijn dochtertje geboren, zonder een complicatie.

Hij zegt: ‘Als je nu niet perst, dan krijg je een knip’

Op youtube zijn talloze HypnoBirthing bevalfilmpjes te zien waarin er zonder dat je iets aan de moeder merkt ineens een baby uitfloept. Dat is niet voor iedereen weggelegd, maar de methode heeft groot gelijk dat ontspanning en een bewuste ademhaling ook tijdens het baren zelf essentieel is. Helaas liggen vrouwen tijdens de persfase vaak gedwongen op hun rug en krijgen ze vervolgens het commando ‘persen maar!’. Vaak nog aangemoedigd door leuzen als ‘maak je maar kwaad’, ‘zet hem op’ of – erger nog (dit verhaal heb ik echt gehoord!) –  de gynaecoloog staat dreigend met een schaar naast je en zegt: ‘Als je nu niet perst dan krijg je een knip.’

In rust kan een moeder het beste naar haar lichaam luisteren

Door dit soort verstoringen verdwijnt de serene sfeer die juist zo kenmerkend kan zijn voor een geboorte. In rust kan een moeder het beste naar haar lichaam luisteren. En haar lichaam werkt het beste (en maakt de helpende bevalhormonen aan) als zij zich rustig voelt. Als de rust verstoord wordt, dan kan zij het contact met haar lichaam verliezen, en kunnen er complicaties optreden: ‘Het’ gaat op slot en de persfase duurt uren, of de moeder scheurt in of er wordt een knip gezet…

LUISTER NAAR JE LICHAAM

Er is niets mis met persen, zij het in contact met je lichaam. Het perineum wordt langzaam opgerekt wanneer het hoofdje van de baby zichtbaar wordt. Luister naar je lichaam en pers alleen mee met de weeën. In de geboorteademhaling richt je je adem met je aandacht naar je vagina. Dat is een hele goede focus, ook als je wel perst en de baby niet uitsluitend ‘naar beneden ademt’. Je kunt je hand op je vagina en het hoofdje leggen en meevoelen terwijl je perst. Ook de vroedvrouw kan je begeleiden en zeggen wanneer wel en niet te persen. Je wordt helemaal opgeslokt door de geboorte en tegelijk ben je zonder angst aanwezig. Je bent er gewoon. De baby wordt geboren en jij doet niets anders dan in dienst staan van dat wonderbaarlijke proces. Zo wijst elke stap van de bevalling zich vanzelf.

Lees ook: Hypnobirthing helpt je rustig te bevallen

TIPS TEGEN KNIPPEN EN INSCHEUREN

• Zorg dat je tijdens de zwangerschap vertrouwd raakt met je bekkengebied. Door perineummassage kun je leren om te blijven ontspannen, ook als er sprake is van grote druk op dit gebied. Hoe meer je kunt ontspannen, hoe minder kans dat je inscheurt.
• Een verticale houding is het meest geschikt om te baren. Er is zo meer ruimte voor de baby om de goede geboortehouding aan te nemen en om naar buiten te bewegen. En er is zo dus ook minder kans op inscheuren.
• Een niet-liggende houding zorgt ook dat er niet aan alle kanten ‘naar binnen wordt gekeken.’ Je bent meer heerser over het universum van jouw geboorte, en het ligt veel minder voor de hand om een knip te zetten.
• Zorg tijdens de zwangerschap dat je voldoende beweegt. Je huid wordt elastischer als er sprake is van een goede circulatie. Ook seks is gezond: orgasmes zorgen voor goede doorbloeding van het weefsel.
• Beval in water zodat je optimaal kunt ontspannen en makkelijk van houding kunt wisselen. Daarbij worden door het warme water je weefsels zachter, waardoor je minder kans hebt om in te scheuren.
• Tot slot: ook als je niet perst of alle tips opvolgt kun je inscheuren. De elasticiteit van de huid verschilt nou eenmaal van persoon tot persoon. Voel je niet schuldig als de bevalling niet gaat zoals je het hebt bedacht. Het is en blijft jouw unieke geboorteervaring die met geen enkele andere ervaring te vergelijken is.

VERDER LEZEN:

Vrije geboorte, A.M. Korteweg

Hypnobirthing, H. Rusken

Hypnobirthing helpt je rustig bevallen

Anna Myrte Korteweg, antropoloog, schrijver en zwangerschapsbegeleider schreef diverse artikelen voor Kiind, maar ook onder meer het beroemde boek Vrije Geboorte.